Koosjer

 
Koosjer niet alleen betrekking op het voedsel zelf. Ook dient het eten op een koosjere manier te worden klaargemaakt. Het Joodse volk komt uit Israël, voorheen Palestina genoemd. Van oorsprong zijn Joden Hebreeërs. Joden hebben zich over de hele wereld verspreid. De Joden hebben zich aan het land en het klimaat waarin zij zijn gaan wonen aangepast. Hierdoor bestaat er niet één echte cultuur voor de Joden.
 
De Thora zijn de eerste vijf geschriften van de Bijbel. Deze worden ook wel de eerste vijf boeken van Mozes genoemd. Door christenen wordt de Thora ook wel het Oude Testament genoemd. De Thora is het belangrijkste heilige geschrift voor Joden. Een Thorarol is van perkament. Perkament is een dierenhuid waarop geschreven kan worden. In de Thora staat beschreven hoe volgens het Jodendom de wereld en mensheid zijn ontstaan. Tevens staat in de Thora beschreven hoe de mensheid zich in de eerste periode ontwikkelde. Ook zijn er nog een aantal andere belangrijke heilige geschriften. Een voorbeeld van een ander heilig geschrift is de Talmoed. In de Talmoed staan de discussies vastgelegd die Joodse geleerden eeuwenlang hebben gevoerd over de toepassing van de voorschriften van de Thora. De Thora is dus de schriftelijke leer en de Talmoed is de mondelinge leer van de Thora.
 
Wanneer Joden religieus zijn, eten zij koosjer voedsel. Met koosjer wordt bedoeld dat het voedsel afkomstig is van planten of toegestane dieren. Tevens dient het voedsel bereid te worden volgens de geschriften van de Thora, de Joodse wet. Dit wordt ook wel Halacha genoemd. De grondstoffen die gebruikt worden voor een product, dienen ook koosjer te zijn. Voorbeelden van grondstoffen die koosjer zijn, zijn melk, groenten en granen.
 

Joodse geschiedenis

De Joodse geschiedenis begint ongeveer 4000 jaar geleden. De Joodse jaartelling is niet gelijk aan de jaartelling van bijvoorbeeld de christenen. Abraham wordt gezien als de eerste Jood. God beloofde Abraham, toen hij al op hoge leeftijd was, zijn eigen land en een zoon. En zo werd Izaäk geboren. Izaäk kreeg samen met zijn vrouw Rebekka twee zonen, Jakob en Esau. Jakob kreeg van God de naam Israël. Ook Jakob kreeg kinderen, die ‘Kinderen van Israël’ worden genoemd. Het hele joodse volk wat was ontstaan, ging naar Egypte. Hier moesten zij als slaven werken. Mozes, ook wel Mosje genoemd, heeft het joodse volk bevrijd. Samen gingen Mozes en het joodse volk naar het land wat God Abraham had beloofd, Israël. Mozes wordt gezien als boodschapper van God. Joden worden ook wel Israëlieten genoemd.
 
De Joden geloven maar in één God. Jezus zien de Joden vaak als een wijze man. Hij wordt soms echter ook wel gezien als een omlaag gevallen rabbijn die zich als profeet voordeed. Dit zou Jezus een valse profeet maken. De Joden geloven niet dat Jezus de Messias was. Messias betekent gezalfde. Gezalfde betekent in het Grieks Christos, wat Christus betekent. Zo zou bijvoorbeeld na de komst van de Messias een tijdperk van vrede en liefde aanbreken. Dit is echter niet gebeurd. Een aantal Joden gelooft echter wel dat Jezus de Messias was. Zij worden ook wel Messiaanse Joden genoemd.
 

Joodse stromingen

Wereldwijd zijn er zo’n 14 miljoen Joden. Dit is 0,2 procent van de wereldbevolking. In de Verenigde Staten wonen de meeste Joden. Het enige land waar Joden de meerderheid vormen, is Israël. Het grootste aantal Joden in Nederland woont in Amsterdam. In Nederland wonen zo’n 30.000 Joden. Dit aantal wordt vaak hoger geschat. Dit komt omdat kinderen van bijvoorbeeld een niet-Joodse moeder en een Joodse vader vaak worden meegeteld. Eigenlijk zijn kinderen van een niet-Joodse moeder en Joodse vader niet Jood. Joden die in Nederland wonen hebben dezelfde voedingsgewoonten als een doorsnee Nederlander. Zo eten ook de Joden in Nederland drie maaltijden per dag. Dit komt omdat Joden zich aanpassen aan het land en cultuur waar zij wonen.
 
Er bestaan verschillende groepen Joden. Zo zijn er de Asjkenazische Joden, ook wel bekend als de Hoogduitse Joden. De Asjekenazische Joden komen uit Midden- en Oost-Europa en de voormalige Sovjet-Unie. De andere groep is de Sefardische Joden, ook wel bekend als de Portugese Joden. De Sefardische Joden komen uit Spanje, Portugal, Noord-Afrika en het Midden-Oosten.
 

Spijswetten of kasjroetwetten

Door de eeuwen heen hebben de Joden zich over de hele wereld verspreid. De Joden hebben dan ook hun voedingsgewoonten aangepast aan het land en klimaat waarin zij zijn gaan wonen. Door deze aanpassingen aan andere landen bestaat er niet één typisch Joods voedingspatroon of keuken. De religie heeft wel invloed op het voedingspatroon. Bij koosjer is het belangrijk dat de dieren ritueel geslacht worden. Tevens is het eten van producten die koosjer zijn belangrijk. Dit is belangrijk omdat God dit van Joden verlangt volgens de Thora. De ziel heeft een opdracht en wat deze opdracht is, weet alleen God. Het lichaam heeft voedsel nodig om te functioneren en de ziel heeft een lichaam nodig om in te functioneren. Om de ziel rein te houden, is het belangrijk rein, en dus koosjer, te eten. Men dient zich dus aan bepaalde regels te houden. Deze regels worden spijswetten genoemd. De Joodse spijswetten worden ook wel kasjroetwetten genoemd. Spijswetten vormen de basis van de joodse keuken en bepalen wat Joden wel en niet mogen eten. Wanneer een Jood aanhanger van zijn religie is, zal de Jood zich aan de spijswetten houden. Niet elke Jood houdt zich echter aan deze spijswetten. Sommige Joden proberen een compromis te zoeken. De Joodse spijswetten zijn gebaseerd op de Thora en de Talmoed. Met name de manier waarop het dier wordt geslacht en het gebruik van vlees zijn belangrijke regels.
 
Koosjer betekent geoorloofd. Een ander woord voor koosjer is kasjeer, kosjer of kosher. Het tegenovergestelde van koosjer is tereefa. Tereefa betekent niet geoorloofd. Voedingsmiddelen die koosjer zijn, zijn dus toegestaan. Voedingsmiddelen die niet koosjer zijn, zijn niet toegestaan.
 

Koosjer vlees

Vlees dat afkomstig is van zoogdieren met gespleten hoeven en die herkauwers zijn, is koosjer. Wel dient het vlees op rituele wijze geslacht te zijn. Hoe de rituele slacht volgens de Joodse wijze er uit ziet, wordt verderop in de tekst beschreven. Voorbeelden van koosjer vlees, mits het ritueel geslacht is, zijn koeien, herten, geiten, schapen en reeën. Vlees dat niet koosjer is, is onder andere paard, konijn, haas en varken. Het is niet toegestaan voor Joden om vlees te eten van een dier dat nog leeft.
 

Koosjer vissen en zeedieren

Een vis die koosjer is, dient schubben en vinnen te hebben. Een vis hoeft niet ritueel geslacht te worden.

• Voorbeelden van vissen die koosjer zijn: baars, kabeljauw, snoek, ansjovis, haring, zalm, karper en tonijn.
• Voorbeelden van vissen die verboden zijn: aal, paling, steur, rog, meerval, zwaardvis en zeewolf.
• Tevens zijn alle week- en schaaldieren verboden. Voorbeelden van week- en schaaldieren zijn: mosselen, oesters, kreeften, slakken, inktvis, oesters, garnalen en mosselen.

Wanneer een koosjere vis gevangen is in een net waarin zich ook niet koosjere vissen bevinden, mag de koosjere vis alsnog gegeten worden. Wel dient bij de bereiding van koosjere vissen ander gereedschap te worden gebruikt dan is gebruikt bij de bereiding van niet koosjere vissen. Tevens mag vis bij een normale vishandel gekocht worden. Wel is het belangrijk dat het mes waarmee de vis wordt schoongemaakt schoon is. Thuis dient de vis extra afgespoeld te worden. Dit is nodig omdat het mes koud is en niet in aanraking komt met bijtende stoffen. Koosjere vis mag in een maaltijd met vlees gegeten worden. Wel is het belangrijk eerst de vis te eten. Hierna reinigt men de mond of eet wat brood of een andere gang dan vlees. Na het eten van vis dienen de borden en het bestek waar de vis op lag en mee is gegeten afgeruimd te worden. Hierna gebruikt men andere borden en schoon bestek voor het vlees. Bij sommige Sefardische gemeenschappen wordt vis ook niet gecombineerd met melk. Dit zou namelijk ongezond zijn.
 

Koosjer gevogelte

• Koosjere gevogelte zijn: kippen, eenden, ganzen, kalkoenen, duiven, fazanten, kwartels en vinken. Deze vogels hebben namelijk een krop. Deze krop bevindt zich dan in de hals van de vogel. De krop is een opslagplaats voor voedsel.
• Roofvogels en vogels met een voorteen zijn vogels die niet koosjer zijn. Voorbeelden van vogels die niet koosjer zijn: gieren, kraaien, raven, zwanen, meeuwen en ooievaars.

Koosjer insecten

In de Thora staat dat het eten van bepaalde insecten is toegestaan voor Joden. Wel dienen deze insecten poten te hebben die men duidelijk kan onderscheiden. Voorbeelden van insecten die zijn toegestaan zijn: sprinkhaan en de krekel. Insecten die vleugels hebben en kruipende insecten met vier poten zouden verboden zijn. Door de eeuwen heen zijn Joden echter gestopt met de traditie om insecten te eten. Men weet nu niet hoe deze insecten gedood mogen worden voor consumptie. Het is daarom verboden om insecten te eten.
 

Koosjer melkproducten en eieren

Wanneer melkproducten en eieren afkomstig zijn van toegestane dieren, is het toegestaan deze voedingsmiddelen te gebruiken. Joden eten bij voorkeur witte eieren. Voordat eieren worden gebruikt, dienen de eieren echter gecontroleerd te worden op bloedsporen. De eieren worden gecontroleerd door ze te breken en het eiwit en eidooier in een doorzichtig glas te doen. Vervolgens wordt het glas tegen het licht gehouden. Wanneer zich bloed in het ei bevindt, mag deze niet geconsumeerd worden. Gekookt dient men eieren per oneven aantal te koken. Het is dus niet toegestaan om bijvoorbeeld twee of vier eieren te koken. Wanneer een oneven aantal eieren wordt gekookt, hoeft men de eieren niet te controleren en mag men de gekookte eieren eten.
 
Koosjere kaas wordt op een speciale manier bereid. Kaas wordt namelijk gemaakt door melk met een dierlijk enzym te laten stremmen. Een enzym is een stof die processen in het lichaam kan versnellen zonder hierbij zelf verbruikt te worden. Koosjere kaas is herkenbaar aan een koosjer-stempel of koosjer-zegel. Producenten met een koosjer certificaat kunnen hun producten met deze stempels en zegels herkenbaar maken.
 
In supermarkten zijn geen koosjere kazen beschikbaar. Bij voorkeur dienen melk en karnemelk ook onder toezicht van een rabbinaat gemolken te worden. Een rabbinaat behartigt de religieuze belangen van de joodse gemeenschap. Een rabbinaat is vergelijkbaar met een dominee of priester. Een toezichthouder op kasjroet wordt ook wel een mashgiach genoemd.
 

E-nummers en koosjer

Verschillende E-nummers zijn niet toegestaan. E-nummers zijn stoffen die aan voedingsmiddelen worden toegevoegd, ook wel additieven genoemd. Deze additieven worden toegevoegd om de kwaliteit van het product te vergroten. Zo kan bijvoorbeeld de houdbaarheid van het product verbeterd of verlengd worden. Maar ook kunnen E-nummers bijvoorbeeld kleur of smaak aan het product toevoegen.
 
Verschillende E-nummers zijn niet toegestaan voor Joden. Hieronder zijn deze verboden E-nummers op een rij gezet:
E120, E163, E422, E431, E432, E433, E434, E435, E436, E441, E445, E470, E471, E472, E473, E474, E475, E476, E477, E478, E479, E481, E482, E483, E491, E492, E493, E494, E495, E542, E570, E571, E572, E573, E640, E915, E1000, E1518 en E4796.
Deze E-nummers kunnen onder andere in sauzen, margarines en vetten zitten.
Deze E-nummers zijn niet toegestaan omdat er bijvoorbeeld dierlijke vetten of afgeleiden van druiven in kunnen zitten.
 

Koosjer groente, fruit en noten

Alle groente, fruit en noten zijn toegestaan voor Joden. Wel is het belangrijk de voedingsmiddelen goed te wassen, omdat er anders insecten op kunnen zitten. Het eten van de meeste insecten is namelijk verboden. Tevens dienen de vruchten te komen van bomen die ouder dan drie jaar zijn.
 
Voor druiven gelden echter andere regels. Het is bij druiven namelijk belangrijk dat het product wat van druiven gemaakt wordt door Joden wordt gemaakt. Gebeurt dit niet, dan is het product niet koosjer. Alle sappen die uit afgeleiden van druiven worden gemaakt, hebben een speciale betekenis. Dit geldt dus ook voor wijn.
 
In de supermarkt worden ook veel verschillende producten verkocht waar druiven aan zijn toegevoegd. Voorbeelden hiervan zijn snoepjes en dubbelfris. Deze producten zijn niet koosjer, omdat ze niet gemaakt zijn door Joden. Wanneer er een koosjer-stempel of koosjer-zegel op de verpakking staat, zou het wel koosjer zijn. Het is dan immers vervaardigd onder rabbinaal toezicht.
 

Koosjer brood

Wanneer er brood wordt gebakken, dient dit bij voorkeur te gebeuren door een religieuze Jood. Hierbij houdt het Rabbinaat toezicht. Het brood mag geen melkproducten bevatten afkomstig van niet koosjere dieren. Tevens mag het brood geen vetten van niet koosjere dieren bevatten. Voordat men het brood eet, dienen de handen ritueel gewassen te worden. Bij een rituele handwassing wordt een grote kan met water gevuld. Vervolgens giet men het water over elk van de handen. Tegelijkertijd wordt een bijpassende zegen geciteerd. Het ritueel reinigen wordt ook wel als een spirituele zuivering gezien.
 

Alcohol en koosjere wijn

Koosjere wijn, ook wel jajin genoemd in het Hebreeuws, maakt deel uit van de verschillende Joodse rituelen. Koosjere wijn wordt gemaakt onder het toeziend oog van het Rabbinaat. Voorbeelden van rituelen waar koosjere wijn wordt gedronken zijn de sabbat en bij het inwijden en uitluiden van feestdagen. De sabbat is de rustdag voor de Joden. De sabbat begint op vrijdagavond wanneer het donker wordt en eindigt 26 uur later. Het drinken van niet-Joodse wijn is verboden. Koosjere wijn zelf verschilt niet van kwaliteit vergeleken met niet koosjere wijn. Het verschil is dat koosjere wijn van begin tot eind door Joden is gemaakt en verwerkt door Joodse handen. Wijn, en andere dranken gemaakt van druiven hebben een speciale betekenis. Wanneer wijn gekookt wordt, gaat het verboden karakter verloren. Normaal gesproken mag een niet-Jood koosjere wijn niet inschenken. Zelfs dit maakt dat de wijn niet meer koosjer is.
 
Bij gekookte wijn is dit anders. Wijn verliest namelijk deze status wanneer het gekookt wordt. Hierdoor mag gekookte wijn wel door een niet-Jood worden ingeschonken. Mogelijk mag een Jood alleen maar koosjere wijn drinken omdat op deze manier voorkomen zou worden dat Joden met niet-Joden trouwen. Ook zijn er andere verklaringen voor deze wetten. Wanneer er geen rituelen plaatsvinden, zijn andere alcoholische dranken toegestaan. Bier, rum, tequila en Mispelblom zonder toevoegingen zijn van alle merken toegestaan. Mispelblom is een brandewijn. Wat betreft andere dranken dient in de kasjroetlijst gekeken te worden wat toegestaan is en wat niet.
 
Elk jaar stelt het Rabbinaat een kasjroetlijst samen. Hier staan alle producten op die onder rabbinaal toezicht zijn vervaardigd of geoorloofd zijn en verkocht worden in een winkel. Ook dienen deze producten een koosjercertificaat te hebben. Deze producten staan onder rabbinaal toezicht (ORT) of onder rabbinale controle (ORC). Wanneer men in het buitenland is, kan men koosjere producten herkennen aan de kasjroet-stempels die op de verpakking dienen te staan. Er zijn ook andere producten die bijvoorbeeld wijnazijn bevatten en niet genuttigd mogen worden. Zo zijn kappertjes, augurken en paprika bijvoorbeeld in wijnazijn ingelegd. Deze zijn niet koosjer en dus verboden. Maar ook mosterd kan wijnazijn bevatten.
 

Overige regels en producten

• Zegening: Voor en na het eten wordt een zegening gezegd. Tevens is het belangrijk het voedsel met respect te behandelen.
• Het verwijderen van de achillespees en heupspier: Wanneer een dier gegeten wordt, dienen altijd de achillespees en heupspier verwijderd te worden. Het verwijderen van de achillespees is echter erg lastig. Om deze reden wordt bij een koosjere slager vaak geen vlees verkocht dat afkomstig is van de achterpoten van het dier. Dit verbod herinnert aan de worsteling van Jacob. Hierbij werd Jacob zijn heup ontwricht.
• Vlees niet combineren met melk in één maaltijd: Vlees en melkproducten mogen niet in dezelfde maaltijd voorkomen. Dit komt voort uit het idee dat een dier ook niet in de melk van zijn moeder wordt bereid. Er dient ook zes uur tijd te zitten tussen het gebruik van vlees en melkproducten. In Nederland wordt echter één uur aangehouden. Ook bij de bereiding van voedsel mogen vlees en melkproducten niet met elkaar in aanraking komen. Om deze reden hebben Joden een dubbel ingerichte keuken en twee serviezen. Iets koosjer maken wat niet koosjer was wordt ook wel kasjeren genoemd. Wel mag men eerst melkproducten nuttigen en daarna vlees. Melkproducten zijn namelijk makkelijk te verteren. Wel dient men na het eten van gele, oude kazen zes uur te wachten voordat vlees wordt gegeten. Neutrale voedingsmiddelen mogen wel met vlees en melkproducten worden gecombineerd. Neutrale voedingsmiddelen worden ook wel pareve genoemd. Voorbeelden van neutrale voedingsmiddelen zijn groente, fruit en waterbrood. Waterbrood is een broodsoort gemaakt van waterdeeg. Ook vis is een neutraal voedingsmiddel. Vis mag echter niet gecombineerd met vlees worden.
• Gelatine: Een ander product dat niet toegestaan is voor Joden is gelatine. Gelatine wordt namelijk gemaakt uit de beenderen en huid van dieren. Deze beenderen en huid kunnen onder andere afkomstig zijn van varkens en koeien. Niet alleen kan het dus zo zijn dat het dier niet toegestaan is. Tevens zal het dier niet koosjer geslacht zijn. Gelatine zit onder andere verwerkt in drop, snoepspekjes, pudding en toffees. Maar ook kan gelatine verwerkt zijn in gebak. Wel is het toegestaan om producten met gelatine gemaakt van vissen te eten.
• Voedsel bereid door niet-Joden: Het is verboden om niet koosjere wijn te drinken. Tevens het eten van brood en gekookt voedsel van mensen die geen kasjroet houden, is verboden. Echter geldt dit bij gekookt voedsel niet in alle gevallen. Wanneer er namelijk sprake is van leven of dood, is het toegestaan om eten te eten wat klaargemaakt is door een niet-Jood. Wel mogen bijvoorbeeld koosjere conserven gegeten worden door Joden. Zoals groenten- en fruit conserven. Conserven worden namelijk in een fabriek gemaakt. Wel is het belangrijk dat de controle op hygiëne erg streng is.

Joodse feestdagen

Op feestdagen wordt er uiting gegeven aan bepaalde tradities en gebruiken. Voorbeelden van Joodse feestdagen zijn de sabbat en Pesach. De zevende dag van de week is voor Joden een rustdag. Deze rustdag wordt ook wel de sabbat genoemd. De sabbat begint op vrijdagavond wanneer het donker wordt en eindigt 26 uur later. Tijdens deze 26 uur houden Joden zich bij voorkeur bezig met godsdienstige en geestelijke zaken. In deze 26 uur mogen bepaalde handelingen niet verricht worden. Zo mag er geen vuur aangemaakt worden, mag het gas niet worden aangestoken en mag de elektriciteit niet ingeschakeld worden. Om deze reden wordt het voedsel een dag van te voren bereid. Vlak voor de sabbat steken vrouwen sabbatkaarsen aan. De tafel wordt gedekt met een wit tafellaken. Op de tafel staan speciale gerechten met twee gevlochten broden (challe) en wijn.
 
Met Pesach wordt de Joodse slavernij in Egypte herdacht en de uittocht uit Egypte. Met Pesach wordt er ongezuurd brood gegeten. Pesach begint in maart of april wanneer de eerste volle maan in de lente er is. Tijdens Pesach mogen acht dagen lang geen producten gegeten worden die gist bevatten. In Israël is dit zeven dagen. Voorbeelden hiervan zijn brood, koekjes en bier. Omdat het gist ook niet in huis mag zijn, wordt voor Pesach het huis grondig schoongemaakt.Tijdens Pesach eten Joden matse. Een matse is een plat, rond of vierkant brood dat niet is gerezen. Tevens wordt speciaal servies, speciale pannen en speciaal bestek gebruikt tijdens Pesach.
 

Koosjer uitzonderingen

Wanneer pas na het eten ontdekt wordt dat er per ongeluk iets niet koosjers in een koosjer gerecht belandt, vormt dit geen probleem. Belangrijk is dat vooraf alles er aan gedaan is om het gerecht koosjer te houden. Wanneer men er namelijk op tijd achter komt dat er niet koosjer is gekookt, dient het voedsel weggegooid te worden. De pannen dienen dan ook gekasjerd te worden. Tevens is het toegestaan niet koosjer te eten en drinken wanneer men in levensgevaar is. Dit kan bijvoorbeeld zijn wanneer er sprake is van hongersnood of ziekte. Echter verzorgen Joden hun eigen koosjere eten wanneer iemand in het ziekenhuis belandt.
 

Koosjer bereidingswijzen

Zoals eerder beschreven hebben de Joden zich aangepast aan het land en klimaat waarin zij zijn gaan wonen. Hierdoor is er niet één echte joods voedingspatroon of keuken. De producten en kruiden die worden gebruik bij de bereiding van het voedsel kunnen daarom ook per land verschillen. Bij een koud klimaat worden er meer stevige gerechten gemaakt. Bij een warm klimaat, zoals in het Midden-Oosten, wordt juist weer gekozen voor bijvoorbeeld rijst, exotische groenten en olijfolie.
 
Wel is het belangrijk dat het eten op een koosjere manier wordt klaargemaakt. Want koosjer heeft niet alleen betrekking op het voedsel zelf. Het gehele productieproces dient koosjer te zijn. Hier hoort ook de slacht van het dier bij en de apparatuur waarin de voedingsmiddelen worden gemaakt en opgeslagen. Maar ook de manier waarop de consument het eten bereid. Het is daarom belangrijk meerdere kookpitten, pannen, potten, serviezen, aanrechten, snijplanken, messen en wasbakken te hebben. Afhankelijk van wat is bereid, dient het keukengerei ritueel of niet ritueel schoongemaakt te worden.
 

Koosjer slachtproces

De rituele slacht wordt ook wel sjechita genoemd. Het dier mag alleen geslacht worden door een speciale slachter. Zo’n speciale slachter heet een sjocheet. De sjocheet dient eerst gekeurd te worden door een rabbinaat.
 
Het welzijn van het dier is belangrijk. Volgens de Thora mag men het dier geen pijn doen en laten lijden. Tevens is het belangrijk het dier goed te verzorgen. Uit een uitzending van de Koosjere hamvraag is echter gebleken dat dat de dieren die koosjer geslacht worden uit de bio-industrie komen. In de bio-industrie worden grote aantallen dieren gehouden op een klein oppervlak. Koosjer vlees is dus niet bewust afkomstig van dieren die een goed leven hebben gehad. Mogelijk wordt er gekozen voor dieren uit de bio-industrie omdat dit goedkoper is. Tevens is er minder vraag naar bijvoorbeeld biologisch ritueel geslacht vlees.
 
Het dier dat geslacht wordt mag niet ziek of oud zijn. Het mes waarmee het dier wordt gedood, dient heel scherp te zijn. Wanneer het mes erg scherp is, zal het dier minder pijn lijden. Het slachtmes wordt ook wel chalef genoemd. Bij de slacht van het dier worden de slokdarm, slagaders en luchtpijp doorgesneden. Op deze manier blijft er zo min mogelijk bloed in het dier achter. Tevens valt door ritueel slachten de druk in de hersenen binnen een seconde weg. Hierdoor zal het dier geen pijn hebben. Het dier dat geslacht gaat worden, mag geen ander dier zien dat geslacht wordt.
 
Joden mogen geen bloed consumeren omdat dit de levenskracht is en het leven van het dier symboliseert. Wanneer het dier geslacht is, kijkt een getrainde inspecteur de organen en ingewanden na. Zo’n inspecteur wordt ook wel een bodek genoemd. Wanneer alles er goed uit ziet, kan het dier verwerkt worden. Het vlees dient na de slacht koosjer gemaakt te worden. Dit betekent dat de bloedvaten zoveel mogelijk verwijderd dienen te worden. Wanneer de bloedvaten verwijderd zijn, dient het vlees een half uur in lauwwarm water in een speciale pan gezet te worden. Hierna wordt het vlees gezouten. Nadat het vlees is gezouten wordt het een uur weggezet. Wanneer het vlees is weggezet, trekt het zout het bloed uit het vlees. Dit zouten dient binnen 72 uur na de slachting plaats te vinden. Wanneer dit niet gebeurd, gaat het bloed stollen of is het bloed moeilijk of niet meer te verwijderen. Na het zouten wordt het vlees drie keer onder de koude kraan gewassen. Als dit gehele proces is voltooid, mag het vlees bereid worden. Wanneer het vlees niet binnen 72 uur na de slachting is gezouten, kan het vlees nog koosjer worden gemaakt. Het is hierbij belangrijk de rabbijn te raadplegen. Het koosjer maken van het vlees gebeurt tegenwoordig ook wel bij een Joodse slager en niet meer thuis.
 

Joodse spijswetten certificaat

Voor voedsel dat koosjer is, bestaat er geen keurmerk. Wel bestaat er een certificaat voor producten die volgens de Joodse spijswetten zijn bereidt. Een certificaat is een schriftelijk bewijs waarin de kwaliteit van het product of de dienst wordt beschreven.
 
Bij een keurmerk kan de kwaliteit aan een logo herkend worden. Maar ook certificaten mogen vaak een logo gebruiken. Dit logo staat gedrukt op een koosjer-stempel of koosjer-zegel. De consument kan hierdoor snel zien welke producten koosjer zijn.
 
Een certificaat wordt in het Hebreeuws ook wel hechsjer genoemd. Om een certificaat te krijgen, dient het product een certificeringstraject door te lopen. Tijdens dit traject komt onder andere een rabbinaat op controle. In Nederland is het Opperrabbinaat voor Nederland de koosjer-certificeerder van grondstoffen, halffabrikaten en eindproducten die in Nederland zijn geproduceerd. Dit doen zij al sinds 1945. Het Opperrabbinaat is een internationaal erkend certificeerder. Ook winkels en restaurants die koosjer voedsel verkopen, hebben een certificaat nodig. Er bestaan tientallen symbolen voor de certificaten. De bekendste hechsjer symbolen zijn OU en OK. Bij deze symbolen staat de U of K in het klein in de O. Deze symbolen staan op de koosjer-stempels en koosjer-zegels, horende bij de certificaten.
 

Verkrijgbaarheid koosjere voedingsmiddelen

Koosjere voedingsmiddelen zijn verkrijgbaar bij speciale supermarkten, slagerijen en restaurants die een koosjer certificaat hebben. Ook kan men kijken op de kasjroetlijst welke producten toegestaan zijn en in gewone supermarkten verkrijgbaar zijn.
 

Onderzoek

Voor de televisieserie De Koosjere Hamvraag werd een wijngaard in Frankrijk bezocht. Deze wijngaard was van een niet-Joodse eigenaar. Elk jaar nam de eigenaar twee weken lang een groep orthodoxe Joden van de wijnproducent Louis Blanc in dienst.
 
Deze wijnproducent (Louis Blanc) zegt koosjere wijn te produceren. Bij deze boer werden de druiven met een plukmachine geplukt. Door een plukmachine te gebruiken, kunnen er echter ook insecten, slakken en muizen meekomen. Deze dieren zijn echter niet koosjer. Dit maakt de wijn die geproduceerd wordt door Louis Blanc mogelijk niet koosjer.
 

Externe informatie koosjer of producten

We zijn extern onderstaande boeken, betreffende koosjer, voor u tegengekomen:

• De joodse keuken. Auteur Claudia Roden, Nederlands, 614 pagina’s. 800 authentieke recepten uit de diaspora.
• Recepten Uit De Joodse Keuken. Auteur Bea Polak, Nederlands, 208 pagina’s. De recepten staan op soort, alleen Pesachrecepten staan in een apart hoofdstuk bij elkaar. De receptuur is goed aangepast aan de huidige eetgewoonten met minder vet, zout en kortere kooktijden. Veel aandacht voor de Portugees-joodse gerechten.
• Minibijbel Joodse keuken. Auteur Marlena Spieler, Nederlands, 256 pagina’s. Dit boek bevat meer dan 150 traditionele recepten van de vele diverse joodse gemeenschappen uit de hele wereld, zoals Oost-Europa, de Verenigde Staten, Noord Afrika en India.
• The Modern Kosher Kitchen; More Than 125 Inspired Recipes for a New Generation of Kosher Cooks. Auteur Ronnie Fein, Engels, 208 pagina’s. This modern cookbook includes recipes for preparing a family meal, hors d’oeuvres, vegetarian entrees, budget-friendly dishes, and new takes on holiday favorites for Passover and Hannukah.
• Koosjer Nederlands. Auteurs Joke van der Kamp & Jacob van Der Wijk, Nederlands, 800 pagina’s. In KoosjerNederlands verklaren de samenstellers duizenden ‘joodse’ woorden in de Nederlandse taal en lichten zij de oorsprong ervan toe.
• Jodendom. Auteur Arendo Joustra, Nederlands, 98 pagina’s. Verteld wordt over de 4.000 jaar durende overlevingstocht van het joodse volk en zijn heilige boeken, de Thora en Talmoed, over joodse rituelen en culinaire gewoonten, over joodse begrippen en kunst.

Specifiek weten hoe de joodse voedingsregels in elkaar zitten en welke producten vermeden moeten worden of juist kunnen?

Bestel dan hieronder het door uw DietCetera diëtist uitgeschreven voedingsplan.