Probiotica
Probiotica zijn bacteriën in bepaalde zuivelproducten die kunnen helpen om de gezondheid te bevorderen. Ze ontstaan bij de bereiding van zure zuivelproducten zoals yoghurt. Deze bacteriën worden melkzuurbacteriën genoemd. Ze zijn ook te vinden in andere producten zoals zuurkool. Melkzuurbacteriën zijn niet ziekmakend. Ze zouden zelfs gezond kunnen zijn. De term probiotica is afkomstig van het Grieks. Het betekent letterlijk ‘voor leven’. Dit ‘leven’ staat voor de levende bacteriën die in een probioticum zitten. Deze bacteriën zouden bij voldoende inname gezondheid bevorderend kunnen zijn. Over het effect op de gezondheid wordt nog veel gediscussieerd en er wordt nog verder onderzoek naar gedaan.
Het gebruik van levende bacteriën voor een betere gezondheid begon al rond het jaar 1900. In deze periode schreef de Rus Ilya Mechnikov het boek “The Prolongation of Life”. Dit betekent “De verlenging van het leven”. In dit boek beschreef hij dat de gezondheid sterk verbeterd kan worden door het gebruik van Bulgaarse yoghurt. In Bulgaarse yoghurt is een bacterie aanwezig die ervoor zou zorgen dat mensen langer leven. Deze bacterie heet Bacillus Bulgaricus. In de jaren daarna gebruikten enkele artsen de melkzuurbacteriën om virussen te bestrijden. In 1935 werden in Japan de eerste probiotische yoghurtdrankjes geproduceerd en verkocht. In Nederland is het gebruik de laatste jaren sterk toegenomen.
Verschillende producenten claimen dat probiotica meerdere positieve effecten op de gezondheid zou hebben. Dit zou komen door de aanwezige melkzuurbacteriën. Het zijn samengestelde voedingsstoffen. In het lichaam komen miljoenen bacteriën voor. Vooral in de darmen. Vaak wordt gedacht dat bacteriën alleen maar slecht zijn. Dat is niet zo. Ieder lichaam is afhankelijk van allerlei bacteriën. Al deze bacteriën in de darmen wordt ook wel de darmflora genoemd. Een goede darmflora draagt bij aan fysieke gezondheid. De melkzuurbacteriën uit probiotica zouden de gezonde bacteriën in de darm ondersteunen. Hierdoor zou de darmflora verbeteren.
De belangrijkste effecten van probiotica zouden kunnen zijn:
- Een sterker immuunsysteem: Het immuunsysteem wordt ook wel weerstand genoemd. Met een goede weerstand is het lichaam beter beschermd tegen ziektes zoals virussen. Een voorbeeld van een virus is griep.
- Vermindering van darmproblemen: Veel mensen kampen met darmproblemen. Dat kan diarree zijn, maar ook bijvoorbeeld obstipatie. Obstipatie wordt ook wel constipatie of verstopping genoemd.
- Beter herstel na een antibioticakuur: Bij een antibioticakuur worden bacteriën in het lichaam afgebroken. Een antibioticakuur wordt voorgeschreven om schadelijke bacteriën te doden. Helaas gaan hierbij ook veel goede bacteriën verloren. Dit heeft negatieve invloed op de darmflora. Het zouden bij kunnen dragen aan het herstellen van de darmflora.
- Betere vertering van lactose: Lactose is een suiker die in melkproducten voorkomt. Een behoorlijke groep mensen kan lactose niet goed verteren.
- Als ondersteuning bij de darmziekten ziekte van Crohn en colitis ulcerosa: Deze ziekten kenmerken zich door ontstekingen in de darmen. Deze ontstekingen zijn in sommige periodes actief en andere periodes minder actief. Wanneer de ontsteking rustig is, wordt gesproken van een remissie. In een periode van remissie heeft een patiënt minder klachten. Probiotica zouden kunnen helpen om de tijd van remissie te verlengen.
- Vermindering van vermoeidheid: Veel mensen hebben last van vermoeidheid, doordat de darmflora niet optimaal is. Door met probiotica de darmflora te verbeteren, zou vermoeidheid verholpen of verminderd kunnen worden.
Soorten probiotica
Sinds de populariteit is toegenomen, is ook de keuze toegenomen.
Hieronder staan de bekendste probiotische zuivelproducten (merken) met daarbij welke bacteriën erin zitten:
- Aciforce probioticum (A. Vogel): Bacteriën: Lactobacillus acidophilus, Lactococcus lactis, Enterococcus faecium en Bifidobacterium bifidum.
- Danone Actimel. Bacteriën: Lactobacilles bulagricus, Streptococcus thermophilus en L Casei Danone.
- Yakult. Bacteriën: Lactobacilles casei Shirota.
- Campina Vifit. Bacteriën: Lactobacillus rhamnosus Goldin en Gorbach bacteriën.
- TopVit. Bacteriën: Bifidobacterium BB12.
Al deze melkzuurbacteriën hebben eenzelfde soort functie in het lichaam. Welke bacteriën beter of minder goed werken is nog onduidelijk. Daar wordt op dit moment onderzoek naar gedaan. Naast zuivelproducten is een probioticum ook te verkrijgen als supplement of kauwtablet. Bijvoorbeeld van A. Vogel, Pearls of Orthica. Voor personen die niet houden van zuivelproducten is dit een handig alternatief.
Aan bepaalde zuigelingenvoedingen worden soms ook probiotica toegevoegd. Voor kinderen ouder dan 12 maanden bestaat er een Fristi waaraan probiotica is toegevoegd. Deze Fristi heet Fristi Xtra. Sinds kort is er zelfs een ligakoek verkrijgbaar met een probiotische yoghurtlaag.
De melkzuurbacteriën die zijn toegevoegd aan probiotische producten zitten ook in yoghurt. Deze zijn niet toegevoegd aan yoghurt, maar komen er van nature in voor. Yoghurt is vaak een goedkoper alternatief dan de probiotische producten.
Effecten probiotica op de gezondheid
Aangezien probiotica puur worden gebruikt om de gezondheid te bevorderen, is het goed om te weten hoe werkzaam ze daadwerkelijk zijn. Er is al veel onderzoek gedaan naar de werkzaamheid en het nut. Vaak wordt er geconcludeerd dat voldoende inname een gunstig effect op de gezondheid kan hebben. Toch wordt hier regelmatig een kanttekening bij geplaatst. Het is nog onvoldoende duidelijk welk effect het precies op het lichaam heeft. Het Voedingscentrum zegt over probiotica: “Bepaalde voordelen van probiotica worden geclaimd, zoals het verlichten van darmklachten of verbeteren van de weerstand. Voor al deze claims is echter geen wetenschappelijk bewijs voor handen.” (Het Voedingscentrum verstrekt aan consumenten wetenschappelijk onderbouwde en onafhankelijke informatie over een gezonde, veilige en meer duurzame voedselkeuze.)
In bepaalde onderzoeken zijn er aanwijzingen dat probiotica helpt bij:
- Chronische darmziekten (ziekte van Crohn en colitis ulcerosa); Uit bepaalde onderzoeken blijkt dat het gebruik van probiotica de tijd van remissie (stilstand van de ziekte) kan verlengen. Toch geldt dit lang niet voor alle patiënten met deze ziekte. Er zijn ook onderzoeken die dit effect tegenspreken. Een harde conclusie kan er dus nog niet getrokken worden. De maag-darm-lever stichting adviseert patiënten niet om structureel probiotica te gebruiken. De stichting is niet overtuigd van het positieve effect. Als patiënten probiotica willen proberen, wordt geadviseerd dit met de behandelend arts te overleggen.
- Het effect van probiotica op de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa wordt op dit moment verder onderzocht.
- Prikkelbare darm syndroom (PDS); Dit syndroom kenmerkt zich vooral door obstipatie, winderigheid en buikpijn. Deze aandoening komt bij 8% van de Nederlandse bevolking voor. Dit zijn overwegend vrouwen. Er zijn enkele onderzoek uitgevoerd naar de werkzaamheid van probiotica bij PDS patiënten. De uitkomsten hiervan waren wisselend. Er kan dus (nog) niet geconcludeerd worden dat probiotica helpt bij een prikkelbare darm.
- Het verbeteren van de weerstand; Producenten van probiotica claimen vaak dat de weerstand verbeterd zou worden. Uit sommige onderzoeken blijkt inderdaad dat het gebruik van probiotica de weerstand kan verbeteren. Gebruikers van probiotica zouden namelijk minder vaak ziek zijn. Griep en verkoudheid komen minder vaak voor.
Instanties die wetenschappelijk onderzoek vertalen naar praktische adviezen blijven terughoudend over probiotica. De toegevoegde waarde van het gebruik zou nog niet onomstotelijk vast staan. Bij darmproblemen wordt geadviseerd deze aan te pakken door leefstijl of bepaalde voedingsmiddelen. Toch is het gebruik van probiotica veilig en treden er voor zover bekend geen bijwerkingen op.
Probiotica onderzoek
Recente onderzoeken laten nog een aantal effecten van zien:
- Probiotica zouden effectief kunnen zijn voor mensen met hersenletsel. Personen met schade aan de hersenen hebben eerder last van een verlaagde weerstand. Hierdoor kunnen zij vatbaarder zijn voor bepaalde virussen. In een klein onderzoek kwam naar voren dat probiotica kunnen helpen om de weerstand te verbeteren.
- Het drinken van probiotica zou klachten bij hooikoorts kunnen verminderen. Uit een Brits onderzoek blijkt dat het dagelijks gebruik van probiotica de afweer verbetert. Hierdoor wordt er minder heftig gereageerd op pollen.
- Probiotica zou kunnen helpen tegen zwangerschapskilo’s. Het blijkt dat vrouwen die tijdens de zwangerschap probiotica gebruiken, na de bevalling minder zwaar zijn. Al eerder is er een relatie gevonden tussen het gebruik van probiotica en overgewicht.
- Probiotica zouden het maagdarmkanaal kunnen beschermen tegen bestraling bij kanker. Kanker komt veel voor in de spijsverteringsorganen. Door bestraling worden kankercellen vernietigd. Helaas worden hiermee ook gezonde lichaamscellen kapot gemaakt. In een onderzoek bij muizen werd gezien dat de bacterie LGG de gezonde cellen beter beschermt bij bestraling. Of dit ook geldt bij mensen kan nog niet gezegd worden. De LGG-bacterie komt bijvoorbeeld voor in Campina Vifit.
- Sommige probiotische bacteriën kunnen eczeem bij kinderen voorkomen. In een Nederlands onderzoek werd aangetoond dat bepaalde bacteriën, die gebruikt worden in probiotica, effectief kunnen zijn bij het voorkomen van eczeem bij kinderen.
Externe informatie probiotica of producten
We zijn extern onderstaande boeken en producten, betreffende probiotica, voor u tegengekomen:
- Probiotica het geheim van een gezonde darmflora. Auteur M. Doll, Nederlands, 160 pagina’s. Geschreven door een Duitse arts, gespecialiseerd in beschavingsziekten, voeding en de (alternatieve) orthomoleculaire geneeskunst. Een groot aantal aandoeningen zou volgens de auteur te herleiden zijn tot een gebrekkige darmflora en daarvoor worden oplossingen in de vorm van probiotica aangedragen.
- Probiotica, Op Zoek Naar Bacteriële Balans. Auteur I. Kromhout-Van Cappelle, Nederlands, 96 pagina’s. Goed leesbaar boekje voor iedereen die geïnteresseerd is in het in balans brengen en houden van de darmflora.
- Orthica Probiotica Kauwtablet.
- Phital Voedingssupplementen Phital Probiotica daily, capsules.
- Probiotica bij Topvitamins.nl.
- Human Probiotic. Bevat Lactobacillus Rhamnosus GG ATC53103, dat is geïsoleerd van de gezonde menselijke darmflora en daarom als probioticum het meest geschikt voor je darmen. De vegan capsule bevat bij productie 12 miljard gezonde bacteriën en gegarandeerd 6 miljard bij inname. De bacteriën komen levend in je darmen aan.
Disclaimer voedingsdoelen
DietCetera geeft u met bovenstaande tekst slechts algemene informatie. Wij hebben deze tekst niet gericht op individuele personen en omstandigheden. Vanzelfsprekend hebben we wel getracht deze informatie zo duidelijk en correct mogelijk te omschrijven. U blijft echter zelf verantwoordelijk voor uw eigen keuzes en interpretaties. Mocht u specifieke vragen of problemen hebben dan adviseren we u contact op te nemen met uw (huis)arts, diëtist of andere deskundigen. DietCetera is niet aansprakelijk voor eventuele schade ten gevolge van het onjuist interpreteren van deze tekst.