Molybdeen
Molybdeen is een spoorelement dat belangrijk is in veel processen in het lichaam. Een teveel aan molybdeen kan echter zorgen voor een tekort aan koper. Molybdeen is een spoorelement waarover op het moment nog relatief weinig bekend is. Het is in kleine hoeveelheden nodig voor het lichaam. Spoorelementen zijn anorganische stoffen. Organische stoffen zijn afkomstig van levende wezens zoals planten of dieren. Het gaat om eiwit, koolhydraten, vetten en vitamines. Deze zijn nodig voor de groei en instandhouding van het lichaam. Hier zijn ook anorganische stoffen voor nodig. Anorganische stoffen zijn afkomstig van levenloze materialen. Een voorbeeld is van is een metaal zoals ijzer. Tevens komen anorganische stoffen voor in organische producten en stoffen. Naast vocht gaat het om mineralen (macromineralen) en spoorelementen (micromineralen). Dit zijn voedingsstoffen die in kleine hoeveelheden voorkomen in de voeding. De behoefte die het lichaam nodig heeft aan anorganische stoffen is onderzocht. Mineralen en spoorelementen kunnen worden aangetoond in de weefsels.
Het lichaam kan mineralen en spoorelementen niet zelf maken. Dat kan bijvoorbeeld wel bij bepaalde vitaminen. Wel zijn er een aantal essentieel voor het lichaam. Dat wil zeggen dat ze absoluut noodzakelijk zijn voor het functioneren. Het is dan ook nodig om deze dagelijks met de voeding in te nemen. Nog niet van alle stoffen is aangetoond dat ze essentieel zijn. Met betere onderzoekstechnieken worden in de toekomst mogelijk meer noodzakelijke mineralen en spoorelementen ontdekt. Mineralen en spoorelementen verschillen in de hoeveelheid die nodig zijn voor het lichaam. Dagelijks zijn enkele honderden milligrammen tot een gram mineralen nodig. 1 milligram is een duizendste (0,001) gram. Van spoorelementen zijn enkele microgrammen tot tientallen milligrammen nodig. 1 microgram is 0,001 milligram. Ongeveer 4% van het menselijk lichaam, zeg maar gemiddeld 3 kilo, bestaat uit mineralen en spoorelementen.
Mineralen en spoorelementen leveren geen energie. Deze bevatten dus geen kilocalorieën. Ze zijn wel essentieel voor een goede gezondheid en normale groei en ontwikkeling. Daar hoort molybdeen bij. In het lichaam is molybdeen een onderdeel van een beperkt aantal verschillende enzymen die betrokken zijn bij de energiestofwisseling. Ook zijn deze enzymen van belang voor de opbouw en afbraak van eiwitten in het lichaam. Enzymen zijn eiwitten die bepaalde reacties in het lichaam mogelijk maken door te katalyseren. Dit wil zeggen dat de reactie (sneller) opgang komt door het enzym, zonder dat het enzym daarbij zelf verbruikt wordt. Ook verandert de samenstelling van het enzym niet. Het enzym kan later nog een keer gebruikt worden voor dezelfde reactie.
Waar zit molybdeen in?
Molybdeen komt vooral voor in graanproducten, peulvruchten en noten. Ook in orgaanvlees, melk en eieren komt molybdeen voor. De hoeveelheid molybdeen in plantaardige voedingsmiddelen hangt af van de bodem waarop de voeding wordt geteeld. Als de grond rijk is aan molybdeen waarop verbouwd wordt, zal het product ook meer molybdeen bevatten.
Functie molybdeen
Molybdeen helpt bij een aantal processen in het lichaam:
- Helpt bij de aanmaak van cellen.
- Helpt bij drie essentiële enzymen die een rol spelen bij de koolhydraten afbraak. Koolhydraten vormen in het lichaam de brandstof die nodig is om te leven en bewegen;
- Helpt bij de benutting van ijzer. IJzer is nodig bij de opname van zuurstof in rode bloedcellen. Door ijzer kan de zuurstof door het hele lichaam vervoerd worden;
- Helpt bij het ontgiften van sulfiet. Sulfiet is een zout. Het wordt gebruikt als kleurstof en conserveringsmiddel in voedingsmiddelen. Sulfiet wordt gebruikt in voedselverwerking om oxidatie en bederf te voorkomen. En de vorming van urinezuur. In het lichaam worden constant cellen afgebroken en opgebouwd. Bij de afbraak van een cel komen bepaalde stoffen en deeltjes vrij. Deze vrije delen kunnen worden omgezet in urinezuur;
- Wordt gebruikt voor de behandeling tegen sulfiet overgevoeligheid. Het kan de astma en allergie gerelateerde klachten van sulfiet verlichten;
- Werkt samen met riboflavine (vitamine B2) om ijzer op te nemen in hemoglobine, en ondersteunt de productie van rode bloedcellen. Ook helpt het bij de opname van zuurstof in de rode bloedcellen;
- Is nodig bij de stofwisseling van stikstof. Het zorgt ervoor dat het lichaam stikstof kan gaan gebruiken. Stikstof wordt gebruikt voor aminozuren. Deze aminozuren worden gebruikt om eiwitten te maken. Eiwitten zijn in het lichaam nodig voor de opbouw van cellen;
- Wordt gebruikt om aangeboren stofwisselingsziekten te behandelen. Ziektes zoals de ziekte van Wilson (waar koper niet verwerkt kan worden in het lichaam).
Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) molybdeen
De Gezondheidsraad geeft per voedingsstof aanbevelingen over de hoeveelheid die gezonde mensen dagelijks nodig hebben. Voedingsstoffen zijn bijvoorbeeld vitamines en mineralen. De Gezondheidsraad is een adviescollege van de overheid. Deze voedingsnormen worden gegeven als Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH). Voor molybdeen is geen aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vastgesteld. In Nederland wordt daarom de aanbeveling gebruikt die in de Verenigde Staten is vastgesteld. Deze aanbeveling is voor kinderen van 1 tot 3 jaar 17 microgram molybdeen per dag en voor volwassenen 45 microgram molybdeen per dag.
Molybdeen tekort
Tot op heden zijn de effecten van een molybdeen tekort nog niet onderzocht. Als mensen een gezonde en gevarieerde voeding eten, is het onwaarschijnlijk dat iemand een tekort krijgt. Mits het eten waarbij de grond waarop het verbouwd wordt rijk is aan mineralen en spoorelementen. Wanneer veel ‘fastfood’ wordt genuttigd en veel kant en klaar producten, kan het zijn dat iemand niet genoeg molybdeen binnen krijgt. Ook als iemand een supplement neemt van koper, kan er een tekort ontstaan van molybdeen. Hoewel een tekort niet gauw optreedt, zijn er een paar risicogroepen waarbij het kan voorkomen. Het kan voorkomen bij mensen met een ziekte die voorkomt dat molybdeen opgenomen kan worden uit de voeding. Zoals de ziekte van Crohn of prikkelbaar darm syndroom. Hoewel dit niet vaak zal gebeuren. Of bij mensen die lang via sondevoeding gevoed dienen te worden.
Symptomen molybdeen tekort
Bij een ernstig tekort zouden deze symptomen voor kunnen komen:
- last krijgen van mond en tandvlees aandoeningen;
- nachtblindheid, men kan moeilijk zien in het donker;
- oudere mannen kunnen last krijgen van libidoverlies;
- een verhoogde hartslag of een versnelde ademhaling;
- een overgevoeligheid voor sulfiet. Als het molybdeen gehalte in het lichaam niet hoog genoeg is voor ontgiften.
Teveel molybdeen
Er is maar een kleine kans om via de voeding teveel aan molybdeen binnen te krijgen. Daarnaast leidt een hoge inname van molybdeen ook tot een verlies van koper. Als te veel koper uit het lichaam verdwijnt, verschijnen er symptomen van jicht.
Symptomen van jicht bij overschot molybdeen
Jicht is een verzamelnaam van ontstekingen in gewrichten. Gewrichten komen overal voor in het lichaam. De knieën, enkels, ellebogen en tenen zijn daar voorbeelden van. Mensen die jicht hebben, kunnen vooral in de grote teen last hebben. Tevens kan het ook in de knieën en de vingers voorkomen. De gewrichten zijn vooral rood en opgezwollen door de ontsteking die daar plaats vindt. De ontstekingsplek doet vooral pijn bij beweging van het betreffende gewricht. Daarnaast kan het ook warmer zijn dan de rest van het lichaam. De jicht wordt veroorzaakt door een teveel aan urinezuur in het lichaam. Het lichaam kan de urinezuur niet afbreken en gaat zich opstapelen in de gewrichten.
Symptomen van molybdeen overdosering
Naast de symptomen van jicht kunnen zich ook andere symptomen voordoen.
- duizeligheid;
- vermoeidheid;
- eczeem en huiduitslag;
- doordat een teveel aan molybdeen een tekort geeft aan koper, kan dat gevolgen hebben. Dit kan zich uitten in bloedarmoede of een laag gehalte aan witte bloedcellen. Witte bloedcellen helpen het lichaam om virussen en infecties op te ruimen in het lichaam.
Voor een veilige inname van molybdeen zijn een aantal grenzen gesteld hiervoor. Dit is per leeftijdscategorie verschillend. Kinderen wordt aangeraden om maximaal 100 microgram per dag te nuttigen. Voor volwassenen komt dit tot een maximum van 600 microgram per dag.
Stofwisseling molybdeen
Molybdeen komt via de voeding binnen in het lichaam. Naar alle waarschijnlijkheid wordt het opgenomen in de darmen. Dit is echter niet goed onderzocht. Hierdoor is het niet zeker of het zo is en hoe dit precies werkt in het lichaam.
Wisselwerking molybdeen
Naast de werking van molybdeen kan deze goed of slecht samenwerken met andere mineralen en spoorelementen.
Werkt optimaal samen met:
- Vitamine B2, riboflavine;
- Vitamine B3, niacine;
- Chloride;
- Kalium;
- Sulfiet;
- IJzer.
Interactie molybdeen met koper
Koper en molybdeen werken niet goed samen met elkaar in het lichaam. Deze twee spoorelementen hebben nagenoeg dezelfde werking in het lichaam. Als in de voeding meer molybdeen in de voeding zit en wordt opgenomen, zal er minder of weinig koper uit de voeding gehaald worden. En andersom geldt dit ook. Daarom dient een goede balans te zijn tussen deze twee spoorelementen en ook andere vitamines en mineralen.
Invloed van bereiden en bewaren mineralen
Voedingsmiddelen raken wel eens mineralen kwijt tijdens het bereidingsproces. Vooral koken kan verlies van mineralen tot gevolg hebben. Het verlies wordt niet veroorzaakt door de verhitting, maar door de uitloging. Uitloging is het oplossen van voedingsstoffen in (kook)vocht. Eten verliest geen mineralen tijdens het bewaren.
Molybdeen supplementen
Supplementen zijn producten in de vorm van pillen, poeders, druppels, capsules of drankjes. Meestal worden ze gebruikt als aanvulling op de dagelijkse voeding. Ze kunnen een vitamine, mineraal of bioactieve stof bevatten (vitamine C pil). Ook kunnen ze een combinatie hiervan bevatten (Multi vitaminepil). Een bioactieve stof heeft een gezondheidsbevorderend effect, maar is niet noodzakelijk voor het lichaam.
De voedingsstoffen in supplementen zijn kunstmatig. Toch hebben ze dezelfde werking als de stoffen die van nature in eten en drinken voorkomen. Mineralen uit supplementen worden vaak makkelijker opgenomen dan mineralen uit eten. Mineralen in voedingsmiddelen zijn vaak verbonden met andere stoffen. Door de spijsvertering worden de mineralen losgemaakt, zodat het lichaam ze kan opnemen. Dit lukt niet altijd helemaal. Hierdoor verlaat een gedeelte ongebruikt het lichaam. Kunstmatige mineralen in supplementen hoeven niet meer losgemaakt te worden. Daardoor kunnen ze makkelijker worden opgenomen. Dit wil overigens niet zeggen dat een mineralenpil beter is dan gezonde voeding. Over het algemeen is zo’n pilletje niet nodig, mits er gezond en gevarieerd wordt gegeten. Een supplement is zeer nuttig als aanvulling op de voeding. Supplementen dienen niet als vervanging van voeding gezien te worden. Er zijn echter wel groepen voor wie aanvulling zinvol kan zijn. Sommige mensen vinden het toch prettig om multisupplementen te gebruiken. Bijvoorbeeld tijdens verkoudheid of griep. Het is dan wel raadzaam om niet boven de maximale veilige dosis per dag uit te komen.
Het is essentieel om vitamines en mineralen in de juiste balans in te nemen. Ze werken nauwkeurig met elkaar samen. Dit bepaalt de effectiviteit van voedingsstoffen. En kunnen elkaar versterken in aanwezigheid van andere voedingsstoffen. Als molybdeen wordt genomen via suppletie, is het belangrijk om het in te nemen via een multisupplement. Zo kan er voorkomen worden dat de verhouding tussen koper en molybdeen verstoord raakt.
Onderzoek molybdeen
Er zijn voor zover bekend nog geen verdere onderzoeken uitgevoerd naar molybdeen.
Externe informatie molybdeen of producten
We zijn extern onderstaande producten, betreffende molybdeen, voor u tegengekomen:
- Bonusan Molybdeen 400 µ, tabletten. Een voedingssupplement is geen vervanging voor een gevarieerde voeding. Voor het behoud van een goede gezondheid is een gezonde levensstijl en een gevarieerde, evenwichtige voeding van belang.
- SanoPharm FoodState IJzer, Molybdeen en Vitamine C, tabletten.
- Vital Cell Life Molybdenum 250 mcg 100 vegicaps.
Disclaimer voedingsdoelen
DietCetera geeft u met bovenstaande tekst slechts algemene informatie. Wij hebben deze tekst niet gericht op individuele personen en omstandigheden. Vanzelfsprekend hebben we wel getracht deze informatie zo duidelijk en correct mogelijk te omschrijven. U blijft echter zelf verantwoordelijk voor uw eigen keuzes en interpretaties. Mocht u specifieke vragen of problemen hebben dan adviseren we u contact op te nemen met uw (huis)arts, diëtist of andere deskundigen. DietCetera is niet aansprakelijk voor eventuele schade ten gevolge van het onjuist interpreteren van deze tekst.